Investing.com – Petrol fiyatları, ABD ve Çin ortasında artan ticaret tansiyonu ile birlikte arz tarafındaki sürpriz gelişmelerin tesiriyle son yılların en sert düşüşlerinden birini yaşıyor.

 ABD’nin gösterge petrolü olan West Texas Intermediate (WTI), Mayıs vadeli süreçlerde varil başına %7,9’luk düşüşle 61,65 dolara kadar gerileyerek 2021’den bu yana görülen en düşük düzeye ulaştı. Haftalık bazdaki kayıp ise %11’i aşarak dikkat alımlı bir boyuta ulaştı. Brent Petrol Vadelileri de bugün %8’i bulan düşüşle 64 dolara kadar gerilerken haftalık kayıp gün içinde %12’ye kadar çıktı.

Fiyatlardaki düşüş, ABD Başkanı Donald Trump’ın hafta başında duyurduğu tüm ithalata uygulanan geniş çaplı gümrük tarifeleri ile başladı. Çin’in bugün buna karşılık vererek ABD menşeli eserlere %34 ek gümrük vergisi koyacağını açıklaması, global ticaret savaşının kızıştığını gösterdi. Global ekonomik yavaşlama kaygılarıyla birlikte düşen petrol talebi beklentisi, piyasadaki satış baskısını daha da artırdı.

OPEC+ kararı satışları derinleştirdi

Petrol cephesindeki olumsuz havayı pekiştiren bir öbür gelişme ise OPEC+ üyesi sekiz ülkenin beklenenden süratli halde üretim kısıtlamalarını gevşetme kararı aldıysa dair duyurusu oldu. Mayıs ayında üretim kesintilerinin daha erken sonlandırılacağı açıklaması, piyasalarda arz fazlası telaşını artırarak fiyatlardaki düşüşü hızlandırdı.

Swissquote Bank’tan kıdemli piyasa analisti İpek Özkardeşkaya, bu gelişmeleri “çok berbat bir kombinasyon” olarak kıymetlendirerek, arz-talep dinamiklerinin açık biçimde negatife döndüğünü tabir etti. Özkardeşkaya, ticaret savaşlarının tesirinin pandemi kadar derin olmayacağını belirtti fakat global büyümenin yavaşlamasının petrol fiyatlarını 50 dolar düzeyine kadar çekebileceğini lisana getirdi.

Uzmanlar: “Daha fazla kayıp olası”

PVM’den analist Tamas Varga’ya nazaran, ticaret savaşındaki tırmanış ve artan resesyon riski petrol talebini kıymetli ölçüde olumsuz etkileyecek. Varga, ABD’nin güç ithalatını tarifelerden muaf tutmasının tesirinin hudutlu kaldığını, OPEC+’ın arz artışı kararının ise satış baskısını kuvvetlendirdiğini söyledi. Analist, piyasalardaki yüksek oynaklığın sürdüğünü ve taban düzeyin yalnızca fiyata değil vakte da bağlı olduğunu söz etti.

SEB’in baş emtia stratejisti Bjarne Schieldrop ise Çin’in attığı sert misilleme adımının tarife krizini bir üst düzeye taşıdığını belirtti. Schieldrop, bu gelişmelerin bir resesyonu tetiklemesi durumunda, mevcut arz fazlasının da süratle büyüyeceği ve OPEC+’ın çok daha fazla üretim kesintisi yapmak zorunda kalabileceğini vurguladı.

Talep ve arz tıpkı anda zayıflıyor

Saxo Bank Emtia Stratejileri Başkanı Ole Hansen ise Çin’in agresif karşı saldırısıyla artık global manada bir ticaret savaşı sürecinin başladığını ve bunun yalnızca ekonomik büyümeyi değil, başta ham petrol olmak üzere birçok temel emtiada talebi düşüreceğini belirtti. Hansen’e nazaran, şu anda piyasalar yalnızca talep daralması değil, tıpkı vakitte yüksek maliyetli üreticilerin arz tarafında sahneden çekilmesiyle yaşanacak bir arz kaybı sürecine de giriyor.

Analistlerin genel görüşü, kısa vadede toparlanma ihtimalinin düşük olduğu tarafında birleşiyor. Petrol piyasalarının tekrar dengelenmesi için hem ekonomik belirsizliklerin azalması hem de üretici ülkelerden uyumlu bir üretim siyaseti gelmesi gerekiyor. Aksi durumda petrol fiyatlarının ilerleyen haftalarda 50 doların da altına inmesi mümkünlük dahilinde görülüyor.