Investing.com – Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Ekim 2024 ayına ilişkin Gerçek Efektif Döviz Kuru (REK) bilgilerini yayımladı. Açıklanan bilgilere nazaran, Türk lirasının gerçek bedeli, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) bazında artış gösterdi. Bir evvelki ay 62,86 olan TÜFE bazlı gerçek efektif döviz kuru endeksi, Ekim ayında 64,82 düzeyine yükseldi.

Bu artış, Türk mallarının yabancı para üniteleri karşısında paha kazandığını ve münasebetiyle Türk mallarının yabancı mallar cinsinden fiyatlarının arttığını göstermektedir. Gerçek efektif döviz kuru, nominal efektif döviz kurunun (NEK) rölatif fiyat tesirlerinden arındırılması ile elde ediliyor. Bu endeksler, Türkiye’nin dış ticaret yaptığı ülkelerin fiyat seviyeleriyle mukayeseli olarak hesaplanıyor ve böylelikle Türk lirasının memleketler arası alandaki rekabet gücü ölçülüyor.

Gelişmekte olan ve gelişmiş ülkeler bazında artış gözlendi

Reel efektif döviz kuru, gelişmekte olan ülkeler ve gelişmiş ülkeler bazında da artış gösterdi. Gelişmekte olan ülkeler bazında gerçek efektif döviz kuru 51,14’ten 52,42’ye yükseldi. Gelişmiş ülkeler bazında ise bu kıymet 71,97’den 74,63’e çıktı. Bu durum, Türkiye’nin hem gelişmekte olan hem de gelişmiş piyasalarda TL cinsinden rekabet gücünü artırdığına işaret ediyor.

Yi-ÜFE bazlı gerçek efektif döviz kuru da 91,81’den 93,62’ye yükseldi. Yi-ÜFE bazlı REK, gerçek efektif döviz kurunun üretici fiyatları indeksi ile hesaplandığı sonucu söz eder. Her iki endeksin artışı, TL’nin gerçek kıymetinde genel bir artış olduğunu gösteriyor ve bu da Türkiye’nin dış ticareti üzerinde olumlu tesirler yaratabilir.

Reel efektif döviz kuru nedir ve nasıl hesaplanır?

Reel efektif döviz kuru (REK), NEK’den rölatif fiyat tesirleri çıkartılarak elde edilir. Türkiye’nin dış ticaretinde kıymetli hisseye sahip ülkelerin para ünitelerinden oluşan bir sepete nazaran TL’nin yüklü ortalama pahasını temsil eden nominal efektif döviz kuru, gerçek tesirlerden arındırıldığında REK elde edilir.

TCMB tarafından hesaplanan bu endeks, Türkiye’nin fiyat seviyesinin dış ticaret yaptığı ülkelerin fiyat seviyelerine oranının yüklü geometrik ortalaması alınarak oluşturulur. TÜFE REK, tüketici fiyat endeksi deflatörü ile, Yi-ÜFE REK ise üretici fiyat endeksi deflatörü ile hesaplanır. Bu endeksler, TL’nin küresel piyasalardaki rekabet gücünü ve gerçek bedelini ortaya koyar.