Kalkınma ve yatırım bankalarının sağlayacakları fonlara ilişkin usul ve esaslar belirlendi
Foreks – Kalkınma ve yatırım bankalarının kredi müşterilerinden, iştiraklerinden ve ortaklarından sağlayacakları fonlara ait yordam ve temeller belirlendi.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından hazırlanan Yönetmelik, Resmi Gazete’de yayımlandı.
Kalkınma ve yatırım bankalarının; para piyasaları, sermaye piyasaları ve organize piyasalar ile bankalardan kullanacakları fonlar bu Yönetmeliğin kapsamı dışında tutuldu.
Fon kontratı kapsamında temin edilmiş olması koşuluyla, bir kredi müşterisinden sağlanacak fonların toplam fiyatı, kredi kartıyla yapılan süreçlerden kaynaklanan alacaklar da dâhil olmak üzere, kredi müşterisinin tanıma bahis süreçlerden kaynaklı toplam kredi riski meblağını aşamayacak. Bu hesaplamada, ferdî kredi kartı limit taahhütlerinden kaynaklı kredi riski fiyatı olarak kullanılmayan limit taahhütlerinin yüzde yirmisi dikkate alınacak.
Kalkınma ve yatırım bankasında kredi riski bulunan kişi ile fon kabul edilen kişi farklı olamayacak.
Ortaklıklardan ve ortaklardan sağlanacak fonlar
Ortaklar ile iştirakler, bağlı paydaşlıklar ve birlikte denetim edilen iştiraklerden fon kontratı yapılması kaidesiyle fon sağlanabilecek.
Bir direkt yahut dolaylı ortaktan sağlanan fon meblağı toplamı, bu ortağın kalkınma ve yatırım bankasının sermayesindeki hissesi oranına karşılık gelen özkaynak meblağını aşamayacak. Nitelikli hisse sahipleri ve bunların dahil olduğu risk kümesinde yer alan direkt yahut dolaylı ortaklar ile kamu hükmî kişiliğini haiz direkt yahut dolaylı hisse sahiplerinden sağlanan fonlar hakkında bu hudut uygulanmayacak. Nitelikli hisse sahipliği kapsamında yer almayan borsadan edinilen hisse sahipliğine dayalı ortaklardan fon sağlanamayacak.
Sağlanan fonların izlenmesi ve kontrolü
Kalkınma ve yatırım bankalarının kredi müşterilerinden, iştiraklerinden ve ortaklarından sağlayacakları fonlar mahiyetlerine nazaran; kredi müşterileri fonu, paydaşlıklar fonu ve ortaklar fonu hesaplarında izlenecek.
Kalkınma ve yatırım bankaları, bu Yönetmelik kapsamında yer alan sınırlamalar ile adap ve temellere ahengin izlenmesine ve denetimine yönelik ihtiyatlı ve aktif uygulamalar tesis etmek ve bunları iş süreçlerine entegre etmekle yükümlü olacak.
Oluşturulan uygulamaların, ahengin izlenmesi ve denetimi açısından yetersiz olduğunun tespit edilmesi hâlinde, Kurumca verilecek müddet zarfında bu yetersizliklerin giderilmesi kaide olacak.
Uyumsuzlukların giderilmesi
Belirlenen kurallara uygun olarak temin edilen fonların, aşım yahut öteki bir suretle sonradan bu hususlarla uyumsuz hâle gelmesi durumunda, fonlara ait hesapların tasfiyesi de dâhil alınacak tedbirlerle bu uyumsuzlukların derhal giderilmesine yönelik süreçlere başlanılması koşul olacak. Kurum, gerek görmesi halinde uyumsuzlukların giderilmesi için müddet vermeye yetkili olacak.
Fonlara ait hesapların tasfiyesi de dâhil olmak üzere uyumsuzlukların giderilmesine yönelik yürütülecek süreçlerin fon mukavelesinde düzenlenmesi mecburî olacak.
Ödeme, fon transferleri ve tahsilat işlemleri
Belirlenen karar kapsamında ödeme, fon transferleri ve tahsilat süreçlerine aracılık edilmesi ile bu süreçlere ait tahsil edilecek hizmet bedeli, kurul üzere her türlü fiyat karşılığında yapılan süreçler için alınan paralara rastgele bir getiri verilmemesi, alınan paranın sürecin mahiyetine uygun olarak açılacak süreksiz hesaplarda izlenmesi ve vadeli yahut vadesiz mevduat ya da iştirak fonu yahut bu Yönetmelik kapsamında sağlanabilen fon hesaplarına misal uygulamalara mevzu edilmemesi kaide olacak.
Teminatlar
Kullandırılan kredilerin teminatını oluşturmak üzere kalkınma ve yatırım bankası nezdinde bulundurulan nakit teminatlar; hangi kredi karşılığında bulundurulduğunun açıkça belirtilmesi, kredinin vadesi boyunca kelam konusu nakit teminatlar üzerinde tasarrufta bulunmayı engellemek üzere rehin ya da temlik mukavelesi kurulması, teminat fiyatı ile faiz/kâr hissesi, komite üzere kredi karşılığında tahsil edilecek her türlü fiyat de dahil olmak üzere bankacılık adap ve prensipleriyle uyumlu olması, kaideleriyle belirlenen kurallar kapsamında değerlendirilmeyecek.
Kredi ilgisinin sona ermesini takiben teminat olarak tutulan paraların, kredi borcu kapatılmak ya da ilgilisine iade edilmek suretiyle derhal tasfiye süreçlerine başlanılması kural olacak.
Kalkınma ve yatırım bankaları bu Yönetmelik kapsamındaki uygulamalarını 1/4/2026 tarihine kadar bu Yönetmelik kararlarına uyumlu hale getirecek. Heyet, bu süreyi bir yıl uzatmaya yetkili olacak.
