Foreks – Buğday unu, makarna, bitkisel yağlar, bisküvi ile şekerli ve kakaolu eserler başta olmak üzere temel besin eserlerini kapsayan hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri dalının üç aylık ihracatı 3,2 milyar dolar olarak açıklandı. İhracatını bu devirde yüzde 3,9 artırmayı başaran hububatçılar, ziraî üretim kümesi içinde yer alan bitkisel eserler alanındaki ihracat hisselerini yüzde 50,5’a taşıdı.

Toplam hububat ihracatı geçen yılın birebir periyoduna nazaran yüzde 5,3 artışla 3,4 milyon ton olarak gerçekleşti. En fazla ihraç edilen mal kümesi 292 milyon dolar ile çikolata ve kakao içeren eserler olurken, onu 270,4 milyon dolar ile ayçiçek yağı takip etti. Buğday ithalatındaki sınırlamalara bağlı olarak, ihracatı yüzde 39,7 azalışla 232,4 milyon dolar olan buğday ununun toplam hububat ihracatı içindeki hissesi yüzde 7,2’ye geriledi. En fazla ihracat yapılan ülke 539,1 milyon dolar ile Irak oldu. En büyük 10 ihracat pazarından sekizinde yüzde 11,4 ile yüzde 70,5 ortasında değişen artışlar yaşandı.

“ABD’de önceliğimiz raflarda kalabilmek”

İlk çeyrekte ABD’ye gerçekleştirilen hububat ihracatının geçen yıla nazaran yüzde 20 artışla 200 milyon dolara yaklaştığına ve hububat dalının ABD pazarında Türkiye’nin en büyük 6 ihracatçısından biri olduğuna dikkat çeken TİM Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri Sektör Kurulu Lideri Ahmet Tiryakioğlu şunları tabir etti:

 “ABD’nin yeni gümrük siyaseti AB’ye yüzde 20, Hindistan’a yüzde 26 üzere yüksek tarife uygularken, Türkiye’nin izafi bir tarife avantajına sahip olması bu pazara olan ilgimizi artırdı. ABD’li tüketicilerin sağlıklı eserler talep etmeleri, glutensiz mutfağın yükselişi, vegan beslenme eğilimleri ve işlevsel besinlere yöneliminin Türk ziraî eserleri için fırsat penceresi açtığına inanıyorum. Bulgur, nohut ve mercimek üzere  geleneksel eserlerimiz çağdaş beslenme trendleriyle de örtüşen seçenekler olduğu için ticari işbirliklerimizin artacağını düşünüyorum. Fakat ABD sadece devasa hacmiyle değil, karmaşık dağıtım yapısı, tüketici hassasiyetleri ve yüksek rekabet seviyesiyle de öne çıkan bir ülke. Bu pazardaki hissemizi artırabilmek için raflara girmenin yetmediğini, rafta kalabilmek gerektiğini biliyoruz. Bu da markalaşma, eser tasarımı, ambalaj ve fiyat üzere ögelerde her zamankinden daha stratejik davranmayı zarurî kılıyor.”

“Etnik market hudutlarını aşmak istiyoruz” 

ABD’nin dağıtım kanallarının büyük ölçüde toptancıların denetiminde olduğuna ve bu firmaların eserleri direkt satmak yerine, brokerlar ve alt dağıtıcılar üzerinden piyasaya sunduklarına dikkat çeken Tiryakioğlu şunları söyledi:

“İhraç edilen eserlerin pazara girişi, birkaç konteyner mal göndermekten çok daha karmaşık bir süreci gerektiriyor. Dağıtım ağında yer bulmak ve bilhassa etnik market hudutlarını aşmak için yeni stratejiler geliştirmeliyiz. Tüketici tercihlerindeki değişimlere adapte olamayan rakip markalar raflardan silinirken, eserlerimizin pazara uygunluğu, ambalaj lisanı ve pazarlama lisanı ile daha faal olmalıyız. Bu noktada ABD’deki fuarlara iştirak sadece tanıtım değil, sistemin içine girmek için de kıymetli araçlar. Yaz aylarında New York’ta katılacağımız Summer Fancy Food Show üzere tertipleri, dağıtım zincirlerinin öteki halkalarıyla temas kurmak ismine kritik temas noktaları olarak kullanacağız. Amerikan tüketicisinin önemli bir fiyat hassasiyeti var. Araştırmalar, ithalata olan talebin esnek olduğunu, yani fiyat avantajı olan eserlerin talebinde süratli artış yaşandığını gösteriyor. Trump periyodunun getirdiği yeni maliyet dengelerinde, Türkiye’nin sunduğu kalite-fiyat istikrarı, gerçek stratejilerle desteklendiği sürece fark yaratabilir.”

“Buğday unu ihracatında gaye 3,5 milyon ton”

İlk çeyrekte 605 bin ton düzeyinde gerçekleşen buğday unu ihracatının, buğday ithalatı sınırlamalarının sonlanmasıyla birlikte yıl sonunda yine 3,5 milyon ton düzeyini aşmasını beklediklerini belirten TİM Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri Sektör Kurulu Lideri Ahmet Tiryakioğlu şunları söyledi:

“Dünyanın en fazla buğday unu ihraç eden ülkesi olarak uyguladığımız ziraî stratejiler, global emtia pazarındaki fiyatları direkt etkiliyor. Geçtiğimiz yıl Haziran ayından bu yana farklı kotalarla uygulanan buğday ithalatı kısıtlamaları sonucunda, buğday unu ihracatımız evvelki yıla nazaran 600 bin ton kadar gerilemişti. Dünyadaki buğday fiyatlarının ton başına 250 dolar üzere daha uygun bir düzeyde seyrettiği bu devirde, iç piyasadan temin edilen hammadde ihracattaki rekabet avantajımızı da olumsuz etkilemişti. Bizim öteki eserlerin ihracatına yoğunlaştığımız bu süreçte, Mısır üzere birtakım rakip ülkeler bilhassa Afrika pazarında yeni fırsatlar arayışına girdi. Ortadan geçen 9 aylık devirde, kur artışının da tesiriyle iç ve dış piyasa ortasındaki fark bir ölçü azaldı. Rusya’nın buğday arzındaki düşüşün hammadde fiyatlarında neden olduğu artış da Trump’ın uyguladığı tarifelerin yol açtığı dalgalanmayla bir ölçüde dengelendi. Son periyotta güçlü ticari bağlantılar geliştirdiğimiz Suriye başta olmak üzere, talebin ağırlaştığı bölgelere un ihracatımız süratli halde artacaktır.”