Foreks – EY (Ernst & Young), Türkiye Yeşil Hidrojen tahlilini yayımladı. Tahlile nazaran, Türkiye’de yeşil hidrojenin kullanım alanları ortasında çimento, demir-çelik, seramik, gübre ve kimya kesimleri öne çıkıyor. Bu dallarda yeşil hidrojen ve karbonsuzlaşma farkındalığının artırılması, yeşil hidrojen altyapısının geliştirilmesi, elektrolizör yatırımlarının artırılması ve paydaşlar ortasında stratejik iş birliklerinin teşvik edilmesiyle, karbon azaltımı ve net sıfır maksatlarına ulaşılabileceği öngörülüyor.  

SKDM’nin (Karbon Sonda Düzenleme Mekanizması) getirdiği fırsatlar ve zorluklar karşısında süratli hareket eden şirketler, hem milletlerarası rekabet avantajı elde edebilecek hem de yeşil dönüşüm sürecinde liderlik rolü üstlenebilecek. Birebir vakitte, Türkiye’de yeşil hidrojenin gelişmesi için devlet siyasetlerinin ve teşviklerinin artırılması, yeşil hidrojenin depolanması ve dağıtımı mevzularındaki tahlillerin geliştirilmesi, paha zincirindeki yerli şirketlerin daha fazla iştirakinin sağlanması gerekiyor.  

Uluslararası danışmanlık, kontrol, teminat, strateji, kurumsal finansman ve vergi hizmetleri şirketi EY, Türkiye Yeşil Hidrojen çalışmasını yayımladı. Çalışma; Avrupa Birliği’ne ihracat yapan ülkeler ortasında yer alan Türkiye’nin, AB’nin karbon ayak izini azaltmaya yönelik hayata geçirdiği Hudutta Karbon Düzenleme Mekanizması’na (SKDM) olan ahengini ve kapsama girecek bölümleri nasıl etkileyeceğini inceliyor. Karbon ağır eserlerin ithalatında ek maliyetler uygulayarak yeşil dönüşümü teşvik etmeyi hedefleyen SKDM, 2027 yılında uygulanmaya başlayacak. SKDM’nin birinci etapta çimento, demir-çelik, alüminyum ve gübre bölümlerini kapsaması planlanıyor. İlerleyen periyotta ise kimya, seramik, cam ve mobilite üzere kesimlerin de kapsam dahilinde olması bekleniyor. 

EY Türkiye grupları; Yeşil Hidrojen Tahlili kapsamında Türkiye’deki demir-çelik, çimento, seramik, alüminyum, cam, güç, mobilite, kimya ve gübre bölümündeki 20 öncü dal oyuncusunun üst seviye yöneticileri ile yeşil hidrojen kullanımı, SKDM tesirleri, AB’ye ihracat hacimleri ve karbonsuzlaştırma faaliyetleri üzere kritik bahisleri görüştü.

Kimya dalı en yüksek ihracat sayısına sahip

Uluslararası Ticaret Merkezi bilgilerine nazaran; Türkiye’nin 2019-2023 yılları ortasında, SKDM tesiri altındaki değerli kesimlerde ihracat büyümesinin %7,4 olduğu görülüyor. Kesimler bazında incelendiğinde ise; demir ve çelik ihracatının 2019’da %41,45 olan hissesinin 2023’te %35,3’e düştüğü ve bu durumun jeopolitik zorluklar ile artan güç maliyetlerinden kaynaklandığı görülüyor.  Alüminyum ihracatı 2019’daki %7,73’lük oran 2023’te %9,93’e çıkarken, çimento ihracatının 2019’da %10,43 olan hissesi 2023’te %9,61’e hafif bir düşüş gösteriyor. Kimya ihracatının ise 2023’te 20,63 milyar dolarlık kıymetle en büyük ihracat dalı haline gelmesi ve 18,91 milyar dolara sahip demir-çelik kesimini 1,72 milyar dolar fark ile geride bırakması dikkat çekiyor.

Türkiye’de yeşil hidrojen talebi 2050’de 6 milyon tona çıkabilir

SKDM’nin getirdiği mali baskılar, karbon emisyonunu azaltmak için yeşil hidrojeni sürdürülebilir bir tahlil haline getiriyor. EY tahliline nazaran; Türkiye’nin 2020 yılında yaklaşık 0,8 milyon ton hidrojen kullandığı ve %99’unun gri olduğu iddia ediliyor.  Çalışmada, 2050 yılında Türkiye’de yeşil hidrojen talebinin 5,5-6 milyon tona çıkabileceği bedellendiriliyor. 

2040 yılından itibaren yeşil, mavi ve gri hidrojen talebinin piyasada birbirine çok yakın olacağını ve bu tarihten itibaren bu durumun yeşil hidrojen lehine değişmesi bekleniyor.

Öte yandan Türkiye Ulusal Güç Planı’na nazaran, Türkiye’de 2030 yılında 2 GW, 2035’te 5 GW, 2053’te 70 GW elektrolizör kapasitesine ulaşılması planlanıyor. Tüm bu siyasetler doğrultusunda, hedeflenen yıllık üretim kapasitelerinin 2030 yılında 175-180 bin ton, 2035 yılında 400-450 bin ton, 2053 yılında ise 6-6.5 milyon ton hidrojen olması kestirim ediliyor. 

Sektör paydaşları ile yapılan görüşmeler doğrultusunda; bölümlerin yeşil hidrojen kullanma eğiliminde çimento, demir-çelik, seramik ve kimya olarak 4 dal öne çıkıyor:

Çimento: Çimento dalında, karbon emisyonlarını azaltmak için önemli adımlar atılıyor. Bölüm; alternatif yakıtlar, yenilenebilir güç kaynakları ve yeşil hidrojen kullanımı üzere teknolojilere yatırım yaparken, Türkiye’de karbon yakalama teknolojileri için gerekli altyapı ve dayanağın yetersizliği değerli bir zorluk olarak görülüyor. Bilhassa AB’nin SKDM düzenlemeleri, bu kesimdeki şirketlere dönüşümün kapısını açıyor. 

Demir – Çelik: Demir ve çelik dalı, yüksek emisyon yoğunluğu ve kullandıkları teknolojileri nedeniyle büyük bir karbon ayak izine sahip. Dalda kimi şirketler karbon azaltım yol haritası hazırlarken, kimilerinin ise bu alanda şimdi rastgele bir çalışma yapmadığı görülüyor. Sürdürülebilir güç kaynaklarına yönelik araştırmalar ise devam ediyor.

Seramik: Seramik bölümünde yeşil hidrojen ve SKDM konusunda genel bir farkındalık olduğu ve şirketlerin maliyet artışları ve sürdürülebilirlik gayeleri doğrultusunda çeşitli stratejiler geliştirdikleri görülüyor. Elektrik ve doğalgaz maliyetleri, firmaları yenilenebilir güç projelerine yönlendiriyor. Bununla birlikte yeşil hidrojenin büyük ölçekli bir uygulaması şimdi bulunmuyor fakat küçük çaplı pilot projeler ve araştırmalar yürütülüyor.

Kimya: Kimya bölümünde ise yeşil hidrojen üzerine yapılan çalışmaların çoklukla kademeli olarak ilerlediği görülüyor. Şirketler, yeşil hidrojeni bilhassa biyoyakıtlarla birlikte stratejik bir yatırım alanı olarak kıymetlendiriyor. Fakat mevcut projelerin maliyetleri ve teknolojik güvenliği, yeşil hidrojene geçişi sınırlayan faktörler ortasında yer alıyor. Şirketler, yeşil hidrojenin bedel zincirindeki pozisyonunu değerlendirirken ulaşım ve güvenlik mevzularına da kıymet verdiklerini belirtiyor.

EY Parthenon Şirket Ortağı Cem Çamlı, raporla ilgili şu değerlendirmelerde bulundu: 

“Türkiye Yeşil Hidrojen Tahlilimiz doğrultusunda, Türkiye’deki birçok kesimin SKDM düzenlemelerinden etkileneceğini görüyoruz. Türkiye’nin çimento bölümünün karbon azaltımına odaklandığını lakin AB’nin SKDM düzenlemelerinden kaynaklanan altyapı eksiklikleri ve baskılarıyla karşı karşıya olduğunu söyleyebiliriz. Tıpkı vakitte, SKDM kapsamında olan demir ve çelik dalı de yüksek emisyonlara sahip. Birtakım firmalar karbonsuzlaşma planları yaparken kimilerinin da şimdi harekete geçmediği dikkat çekiyor. Seramik kesimi ise artan maliyetler nedeniyle sürdürülebilirliğe odaklanarak yenilenebilir güce geçiş yapıyor, lakin yeşil hidrojen kapsamında şimdi pilot kademesinde. 

Tüm bu sonuçlar göz önünde bulundurulduğunda; yenilenebilir güç maliyetlerindeki düşüş, elektrolizör maliyetlerinin azalması ve verimliliğindeki gelişmeler, yeşil hidrojen üretiminde değerli ilerlemeler sağlayacaktır. Bu teknolojik gelişmeler sayesinde, günümüzde yüksek olan yeşil hidrojen fiyatlarının gelecekte, bilhassa yenilikçi teknolojilerin ve üretim süreçlerinin olgunlaşmasıyla birlikte, kilogram başına 2 ABD doları düzeylerine kadar gerilemesi bekleniyor. Bu potansiyel fiyat düşüşü, yeşil hidrojenin daha geniş ölçekte benimsenmesine ve güç bölümünde daha rekabetçi bir yenilenebilir güç kaynağı haline gelmesine imkan sağlayabilir. Türkiye’de yakın gelecekte, yeşil hidrojen ile ilgili mevzuat, düzenleme ve teşviklerin de şekillenmesini bekliyoruz.”