S&P: Not artışı, Türkiye’nin dış hesaplarındaki yeniden dengelenmeyi yansıtmakta
Foreks – S&P Küresel Ratings, Türkiye’nin talep edilmemiş uzun vadeli kredi notunu ‘B+’dan ‘BB-‘ye yükseltti. Görünümü “durağan” olarak belirledi. Tıpkı vakitte, Türkiye’nin talep edilmemiş ‘B’ kısa vadeli ülke kredi notunu teyit etti.
S&P’nin yaptığı kıymetlendirme şöyle
“Not artışı, Ağustos ayında 12 aylık cari süreçler açığının GSYH’nin yaklaşık %1’ine gerilemesi, döviz mevduatlarındaki azalma ve TCMB’nin net döviz rezervleri stokundaki artışla görülebilen Türkiye’nin dış hesaplarındaki yine dengelenmeyi yansıtmaktadır. Geçtiğimiz 12 ay boyunca en kıymetli konu, yetkililerin yerli hane halkını ve şirketleri tasarruflarını tekrar lokal para ünitesine çevirmeye ikna etmede gösterdikleri muvaffakiyettir. Bu değişim, bu yıl döviz rezervlerinin büyümesine en büyük katkıyı sağlamıştır.
Halihazırda döviz ve “korumalı” mevduatlar toplamın %45’ini oluştururken, 2023 sonunda bu oran %58’e düşecek ve muhafazalı mevduatlar (TCMB tarafından ücretlendirildikleri kurun üzerindeki kur zararlarına karşı sigortalanan) birebir periyotta 89 milyar dolardan (GSYH’nin %9,0’ı) 44 milyar dolara (GSYH’nin %4,4’ü) gerileyecektir. Toplamın %45’i rastgele bir iktisatta döviz tasarrufları için yüksek bir hisse olmaya devam etmektedir ve hanehalkının dezenflasyon planına olan itimadı hala gelişmektedir: hanehalkı ve piyasa iştirakçilerinin 12 aylık ileriye dönük enflasyon beklentileri ortasındaki fark yaklaşık yüzde 40 puan olmaya devam etmektedir.Para siyasetinin sıkı kalmaya devam edeceği ve yurtiçi tasarruf oranının artacağı varsayımıyla, dolarsızlaşma eğiliminin -zamanla- enflasyon beklentilerini düşürmeye devam edeceği ve 2025 yılı ortalarında yabancı para mevduatlarının banka mevduatlarının üçte birinin altına düşerek TCMB’nin döviz rezervlerinde daha fazla artışa yol açabileceği düşünülmektedir. Güzelleşen dış finansman şartları, şirketlerin ve bankaların dış borçlanmasında artışa yol açmıştır.
Aynı vakitte, yurtiçi kredi büyümesi enflasyona ayak uyduramamakta ve özel yatırımlar dingin seyretmektedir; lakin Türk şirketlerinin yurtiçi bankalardan döviz cinsinden borçlanmalarında, lokal para ünitesi ile yabancı para ünitesi faiz oranları ortasındaki büyük farkı yansıtan bir artış olmuştur.
TCMB’nin sıkı parasEnflasyonun daha da aşağı çekilmesi muhtemelen güç olacaktır. Aralık ayında sendika, patron ve hükümet temsilcilerinden oluşan üçlü bir komitenin Ocak 2025’te yürürlüğe girecek ulusal minimum fiyat artışı konusunda bir muahede müzakere etmesi planlanmaktadır. Enflasyonla gayret programı açısından bir risk, Türkiye iktisadı genelinde fiyatların belirlenmesinde bir ölçüt olan bu artışın, hükümetin 2025 yılsonu enflasyon gayesi olan %17 yerine, geriye dönük olarak 2024 yılı enflasyon oranı olan yaklaşık %44’e endekslenmiş olmasıdır.Siyasi gerçekler ve hala sıkı olan işgücü piyasası göz önünde bulundurulduğunda, bizim varsayımımız muahedenin bu iki uç ortasında bir sayı üzerinde uzlaşacağı tarafındadır. Lakin bize nazaran %30’dan daha yüksek bir sayı, esasen uzun süren dezenflasyon sürecini neredeyse katiyen uzatacak ve 2027 yılında tek haneli enflasyonu daha az ulaşılabilir bir gaye haline getirecektir. Daha düşük bir oran ise esasen kararsız olan halk dayanağını İstikrar Programı
aleyhine çevirebilir.